Categorie: Reacties op de actualiteiten

Een bedrijf verkopen is diefstal

Onderstaand bericht is geplaatst op de website van Down to Earth.
Het betreft een interview met Jan Saal over de Sleipnir coöperatie.

Een bedrijf overnemen is geen sinecure. Je hebt meestal veel geld nodig om de vertrekkende eigenaar-directeur uit te kopen. Daarvoor geld lenen, is een schijnoplossing: het belast de nieuwe ondernemer met een schuld, waarover hij ook nog rente moet afdragen. Een bekend probleem bij boerenbedrijven, maar het speelt veel vaker.

De Sleipnircoöperatie wil hier verandering in brengen. Sleipnir is de oersterke achtbenige hengst uit de Noorse mythologie. “Het paard draagt de ruiter, zoals het vermogen de ondernemer draagt”, verklaart Jan Saal de naam. Behalve een bedrijfsmatige heeft hij ook een antroposofische achtergrond. “Je moet, net als de ruiter, een goeie verhouding tot het vermogen hebben. Je hebt vermogen nodig om een onderneming te draaien, maar het is een vergissing om te denken dat het vermogen van de ondernemer ís”, vindt Saal.

“Als de ondernemer het bedrijf aan de hoogste bieder verkoopt, is er in onze optiek sprake van diefstal: hij haalt vermogen weg uit het bedrijf en zijn opvolger moet dat gat dichten.” Meestal met een lening, waar rente over betaald moet worden. Dat legt een hypotheek op een bedrijf: niet de beste ondernemer, maar de hoogste bieder wordt eigenaar. “Wij vinden dat een bedrijf van het bedrijf is: van de toeleveranciers, van de werknemers, van de klanten. Dus als een van onze ondernemers wil stoppen, zoeken wij mee naar een goeie opvolger. Zo kunnen ook jonge ondernemers een bedrijf overnemen.”

De Sleipnircoöperatie heeft een liquiditeitsfonds, waar nu 2 ton in zit. “Dat stelt ons in staat om bij krapte aan liquiditeit onderling geld uit te lenen. Tot nu toe gaat dat goed, al beseffen we dat er een risico in zit. Vandaar dat onze ondernemers de morele plicht hebben problemen bijtijds te melden. Dan is er vaak nog van alles aan te doen.”

De coöperatie telt tien bedrijven. Wie wil, kan zich aansluiten, na een gesprek waarin wordt onderzocht of het nieuwe bedrijf past bij de coöperatie. Saal: “In principe zijn alle bedrijven welkom, mits ze milieu- en maatschappijvriendelijk werken. Antroposofisch hoeft een bedrijf niet te zijn. Wel moeten ze snappen wat wij willen.”

Vind de Sleipnircoöperatie hier.

Griekse schulden zijn op te lossen

De schuldencrisis van Griekenland is makkelijk op te lossen door de Europese bank.

In feite hoeven zij alleen maar met nieuw geld de schulden op te kopen en vervolgens kunnen ze die eenvoudig kwijtschelden. Hun balans blijft daarbij ongewijzigd. Zij zijn de enigen die dat kunnen, omdat het uitgeven van nieuw geld bij de Europese bank is ondergebracht.

Waarom gebeurt dat dan niet, kun je je afvragen. Ik denk dat daar drie belangrijke redenen aan ten grondslag liggen:

  1. Voor de meeste mensen is dit een oplossing die buiten hun bevattings-vermogen ligt. Het gaat om inzicht in geld-waarde en schulden op een niveau waartoe de meeste mensen geen toegang hebben. Toch moeten de bancaire mensen, zoals Mario Draghi, dit doorzien. Hij heeft al ervaring opgedaan met het opkopen van schulden en bewezen dat dit geen inflatie veroorzaakt.
  2. Angst voor precedent werking.
    Ik denk dat dit een reële angst is. Wanneer voor één land de schulden zouden kunnen worden kwijtgescholden, waarom dan niet alle schulden voor alle landen? Op dit moment is het al zo dat begrotingsdiscipline voor de meeste landen en ook voor veel mensen erg moeilijk is. Wanneer je makkelijk van je schulden zou kunnen afkomen, kan het hek van de dam gaan.
  3. Regelgeving die deze oplossing in de weg zit. Dat zal ongetwijfeld het geval zijn. Ik heb daar persoonlijk te weinig kennis van om daar een oordeel over te kunnen vellen. Het lijkt mij echter dat regels moeten kunnen worden aangepast, wanneer problemen op deze schaal moeten worden opgelost.

Blijft dus over de angst voor de precedent werking.

Deze angst moet afgewogen worden tegen de schuldenproblematiek, zoals die over de wereld heerst. Het lijkt mij dat we als mensheid in een nieuwe ontwikkelingsfase terecht gekomen zijn, zoals ook na de afschaffing van de gouddekking en bij de introductie van het internet het geval was. Het oplossen van schulden van mensen en van landen vraagt om een nieuw stelsel van rechten en wetgeving. Het is in feite belachelijk dat de banken daar nog geen begin mee hebben gemaakt. Het moet aan het egoïsme van de bankiers te wijten zijn, dat ze de maatschappelijke en algemeen menselijke problematiek van onopgeloste schulden nog niet tot hun thema hebben gemaakt. Het ouderwetse strafsysteem voldoet voor deze vraagstukken allang niet meer. Ook de kredietcrises van 2008 had een wake-up call kunnen zijn voor de aanpak van schulden. De overheden hadden in kunnen zien dat er iets moet gebeuren.

Er is sindsdien wel een maatschappelijke beweging ontstaan tegen de banken, maar die leggen de schuld meer bij het aangaan van leningen en zoeken geen oplossingen voor onoplosbare schulden. Ook het denken van “eigen schuld, dikke bult”, is volstrekt onvoldoende als tegenwicht tegen de schuldenproblematiek.

Je zou naar de rechter moeten kunnen stappen en aan kunnen tonen dat je met een schuld opgezadeld zit, zonder evenredige schuld daaraan en zonder mogelijkheden om die schuld af te kunnen lossen. Een rechter zou dan moeten kunnen bepalen dat de schuld geheel of gedeeltelijk wordt opgekocht door de Europese bank, met nieuw geld, en dat de schuld dan kwijtgescholden wordt. Dat zou een grote stap zijn in de vermenselijking van de maatschappij.